Wszywka alkoholowa z Esperalem to jedna z najczęściej wybieranych metod wsparcia w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Choć dla wielu osób stanowi realne wsparcie w trwaniu w abstynencji, często wśród Pacjentów pojawiają się wątpliwości: czy wszywka jest bezpieczna, jakie są skutki uboczne Esperalu i kto nie powinien go stosować. Decydując się na leczenie, warto jest poznać mechanizm działania metody, potencjalne powikłania oraz przeciwwskazania, co pozwoli podjąć świadomą decyzję o formie terapii.
Spis treści
Czym jest wszywka alkoholowa (Esperal)?
Wszywka alkoholowa, znana również pod nazwą handlową Esperal, to forma terapii awersyjnej stosowana w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Polega na chirurgicznym umieszczeniu implantu z tabletkami (substancję czynną) pod skórą Pacjenta. Jej działanie opiera się na wywołaniu silnych, nieprzyjemnych reakcji organizmu po spożyciu alkoholu, co ma zniechęcić osobę uzależnioną do dalszego picia.
Wszywka alkoholowa Esperal działa miejscowo. Lekarz umieszcza podskórnie (najczęściej w okolicy pośladka) tabletkę zawierającą disulfiram. Substancja uwalnia się stopniowo, działając przez okres od kilku miesięcy do nawet roku, w zależności od indywidualnych cech Pacjenta i dawki. Terapia z użyciem wszywki nie leczy samego uzależnienia biologicznego ani psychologicznego, ale działa jako silny czynnik motywujący do abstynencji. Jest często wykorzystywana jako jeden z elementów całościowej terapii uzależnień.
Czy wszywka jest bezpieczna? Fakty i mity
Disulfiram, substancja aktywna wszywki alkoholowej, jest dobrze znany i powszechnie stosowany w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Jego działanie i profil bezpieczeństwa są dobrze udokumentowane. W kontrolowanych warunkach (po wcześniejszym wywiadzie medycznym i pod okiem lekarza) wszywka może być bezpieczną i skuteczną formą wspomagania terapii awersyjnej.
Aby wszywka była skuteczna i bezpieczna, należy wziąć pod uwagę kilka czynników:
- Stan zdrowia Pacjenta – przeciwwskazania to m.in. choroby wątroby, serca, padaczka, ciężkie zaburzenia psychiczne.
- Przestrzeganie abstynencji – spożycie alkoholu przed zabiegiem lub po wszyciu disulfiramu może prowadzić do silnych reakcji, a w skrajnych przypadkach do hospitalizacji.
- Doświadczenie lekarza wykonującego zabieg – prawidłowe wszycie minimalizuje ryzyko powikłań miejscowych.
- Zgodność z zaleceniami – Pacjent musi być świadomy działania wszywki, stosować się do zaleceń i nie stosować żadnych preparatów zawierających alkohol (np. niektórych leków, pożywienia, kosmetyków).
Równie ciekawe: Czy wszywkę alkoholową można usunąć?
Skutki uboczne wszywki alkoholowej – co warto wiedzieć?
Disulfiram to związek chemiczny wpływający na metabolizm alkoholu etylowego w organizmie. W normalnych warunkach alkohol jest rozkładany przez enzymy w wątrobie, najpierw do aldehydu octowego, a następnie do nieszkodliwego kwasu octowego. Disulfiram blokuje enzym dehydrogenazę aldehydową, co prowadzi do gromadzenia się aldehydu octowego we krwi, który jest substancją silnie toksyczną.
Gdy osoba z wszywką wypije alkohol, już po kilku minutach może wystąpić:
- silne bóle głowy,
- nudności i wymioty,
- zawroty głowy,
- zaczerwienienie skóry,
- kołatanie serca,
- duszności,
- lęk i uczucie niepokoju.
Reakcja może być na tyle intensywna, że Pacjent zaczyna unikać alkoholu ze względu na lęk przed jej skutkami
Powikłania po wszyciu Esperalu – rzadkie, ale możliwe
Powikłania miejscowe pojawiają się najczęściej w pierwszych dniach lub tygodniach po wszyciu. Do najczęstszych należą:
- Zakażenie rany – objawia się zaczerwienieniem, bólem, obrzękiem i wyciekiem z miejsca wszycia. Wymaga szybkiej interwencji lekarskiej i ewentualnego leczenia antybiotykami.
- Bliznowacenie – u niektórych Pacjentów może dojść do nadmiernego przerostu tkanki bliznowatej (blizna przerostowa lub keloid).
- Ból i uczucie dyskomfortu – może występować przez kilka dni po zabiegu, zwłaszcza przy ucisku lub intensywnym ruchu.
- Reakcja alergiczna na szwy lub preparat dezynfekujący – objawia się świądem, wysypką lub pieczeniem.
Ryzyko miejscowych powikłań jest niewielkie, zwłaszcza jeśli zabieg przeprowadza doświadczony chirurg, a Pacjent stosuje się do zaleceń dotyczących higieny i pielęgnacji rany.
Przeczytaj również: Jak długo działa esperal?
Esperal – przeciwwskazania do zastosowania
Terapia z użyciem Esperalu nie jest przeznaczona dla wszystkich. Disulfiram wywołuje silne reakcje organizmu po spożyciu alkoholu, dlatego stosowanie tej substancji wymaga pełnej świadomości Pacjenta oraz ogólnego dobrego stanu zdrowia.
Nie zaleca się wszywki osobom, które
- nie wyraziły świadomej zgody na terapię,
- zostały zmuszone do zabiegu (np. przez rodzinę),
- piły alkohol przed zabiegiem (minimum 24–48 godzin),
- są w ciąży lub karmią piersią,
- wykazują niestabilność emocjonalną, depresję, myśli samobójcze,
- nie rozumieją mechanizmu działania wszywki i ryzyka reakcji.
Choroby wykluczające leczenie disulfiramem
- choroba niedokrwienna serca (np. po zawale),
- niewyrównana nadciśnienie tętnicze,
- niewydolność serca,
- zaburzenia rytmu serca,
- ciężka niewydolność wątroby,
- ostre lub przewlekłe zapalenie wątroby,
- uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego,
- schizofrenia i inne psychozy,
- ciężkie stany depresyjne,
- choroba afektywna dwubiegunowa,
- zaburzenia lękowe o dużym nasileniu,
- nadwrażliwość lub alergia na disulfiram lub inne składniki preparatu.
Dowiedz się więcej: Esperal – gdzie się go wszywa?
Jak minimalizować ryzyko działań niepożądanych?
Aby ograniczyć ryzyko komplikacji i działań niepożądanych po zabiegu:
- Dbaj o higienę rany – przemywaj miejsce wszycia zgodnie z zaleceniami.
- Obserwuj objawy – jeśli pojawi się zaczerwienienie, ból, obrzęk lub wyciek z rany, skontaktuj się z lekarzem.
- Unikaj alkoholu we wszystkich formach – nawet niewielka ilość może wywołać silną reakcję: duszność, wymioty, spadek ciśnienia, kołatanie serca.
- Czytaj składy produktów – zwracaj uwagę na kosmetyki, leki bez recepty, syropy, a nawet niektóre potrawy.
- Unikaj intensywnego wysiłku fizycznego w pierwszych dniach – aby nie podrażniać miejsca wszycia.
Bilans korzyści i ryzyka terapii Esperalem
Terapia z wykorzystaniem wszywki alkoholowej może być skuteczną formą wsparcia dla osób zmotywowanych do utrzymania abstynencji, które świadomie decydują się na leczenie i są w dobrym stanie zdrowia. Jednak nie jest to rozwiązanie dla każdego. W przypadku osób z poważnymi chorobami somatycznymi, zaburzeniami psychicznymi, niską motywacją lub trudnościami w kontrolowaniu impulsów, warto rozważyć inne formy leczenia. Najważniejsze jest indywidualne podejście uwzględniające stan zdrowia, gotowość Pacjenta do zmiany, wcześniejsze doświadczenia terapeutyczne oraz możliwość wsparcia psychologicznego. Tylko wtedy bilans korzyści przeważy nad potencjalnym ryzykiem.